Εις την Σταύρωσιν (Μέρος Β’) Απόδοση κοντακίου του Αγίου Ρωμανού στη σύγχρονη μορφή της γλώσσας μας από τον Θεόφιλο Πουταχίδη

                                     
                                                 (Φωτ.: EUROKINISSI / Γιώργος Κονταρίνης)

Κοντάκιο του Αγίου Ρωμανού του Μελωδού για την Πέμπτη της ε’ εβδομάδος των νηστειών με 

ακροστιχίδα: «του ταπεινού Ρωμανού αίνος».

        Στο έργο του μακαριστού π. Ανανία Κουστένη αναφέρεται ως «κώδικας χωρίς τίτλο»¹.

 Οι Maas και Τρυπάνης το τιτλοφορούν «On the Crucifixion» (Εις την Σταύρωσιν), 

σύμφωνα με τηθεματολογία του².

 Τον τίτλο αυτό υιοθετεί και ο Ι.Γ. Κουρεμπελές στο δοκίμιο Γνώση ζοφοφόρος 

και γνώση ζωηφόρος μέσα από τη δραματουργία του κακού στο κοντάκιο του Ρωμανού

 του Μελωδού «Εις την σταύρωσιν”»³.

Ελεύθερη απόδοση στη σύγχρονη μορφή της γλώσσας μας. Διαβάστε εδώ το Μέρος Α’.

η’. Μα, νά! Βλέπω τους Ιουδαίους συμβούλιο να κάνουνε.
Δες αναμεταξύ τους συνέχεια πώς φλυαρούν· δείχνουν ν’ ασχολούνται με σοβαρά ζητήματα…
Μωρ’ λες να τους απασχολεί κι αυτούς ό,τι κι εμένα;
Πάω γοργά από κοντά φιτίλια να τους βάλω· δυο λόγια μόνο θα τους πω: 

“Φανείτε τώρα δυνατοί, 

στο ύψος σας σταθείτε,
γιατί απ’ ό,τι φαίνεται κάνετ’ αυτό που επιθυμώ, πριν να σας το ζητήσω.
Αφού, λοιπόν, πιο ορμητικοί βρεθήκατ’ από μένα, για πείτε τώρα και σε με
τι πρόκειται να πάθει
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα;»

θ’. Δυο νύχτες συναντήθηκαν μαυρίλα ν’ ανταλλάξουν, να μοιραστούν το μυστικό 

πώς φτιάχνεται το πιο πηχτό σκοτάδι – αυτό του Άδη.

Πιάνουν λοιπόν τον Σατανά και του ανακοινώνουν όλ’ όσα αποφάσισαν τώρα οι Ιουδαίοι·

 μπροστά του αυτοί σταθήκανε
κι αυτά είναι που του είπαν: «Τώρα λοιπόν χαλάρωσε κι άλλο πια μη σε μέλλει,
κάναμε εμείς μονάχοι μας, όσα είχες να κάνεις.
Τίποτα δεν χρειάζεται εσύ να κάνεις τώρα, μόν’ κάτσε εκεί αμέριμνος να δεις τι έχει να γίνει.
Ο Ιησούς έχει παραδοθεί, ο όχλος τον αρνήθηκε, όλα κανονισμένα.
Δέθηκε σαν κατάδικος, δόθηκε στον Πιλάτο
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα».

ι’. «Δεν ήρθα εδώ για να σας δω τυχαία σαν περαστικός, ω φίλοι Ιουδαίοι· πάντα σας 

παρακολουθώ  κι από κοντά σας έχω.

Γιατί καλά γνωρίζω το πόσο αποφασιστικοί είστε σε κάτι τέτοια.
Θυμάμαι πάντοτε καλά από παλιά όσα κάνατε…
Κάποτε μάννα φάγατε, κι αφού καλοχορτάσατε –σωθήκατ’ απ’ την πείνα– τ

ον Θεό σεις αρνηθήκατε.
Κι όταν το γάλα ήπιατε, τα ψέματ’ αρχινήσατε.
Εσείς λοιπόν που φτιάξατε εκείνο το μοσχάρι, κι απ’ τον αληθινό Θεό 

εκείνο προτιμήσατε τότε να προσκυνάτε,

για πείτε τώρα και σε με τι πρόκειται να πάθει
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα;

ια’. Σε όλο μου το στράτευμα εγώ έχω να το λέω
ότι δοσμένος είν’ σ’ εμέ ολόκληρος ο νους σας.
Μονάχα με το στόμα σας λέτε πως με μισείτε·
αχ, τι χαρά μού δίνεται μ’ αυτήν την πανουργία.
Γιατί έτσι, με τον τρόπο αυτό, με την υποκρισία, πολλούς σεις παρασέρνετε, 

πολλούς σεις ξεγελάτε.
Ώστ’ έτσι εμένα φαίνεται στα λόγια πως μισείτε,
στην πράξη, όμως, τι γίνεται; Στα έργα και στον βίο σας υπάρχει προδομένος
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα.

ιβ’.
Βλέπω στον νόμο του Μωυσή αυτά που ‘ναι γραμμένα να τα τηρείτε θέλετε.
Δεν είν’ να τα χαράξετε, όμως, μες στο μυαλό σας…
Να τα παπαγαλίζετε μονάχα με το στόμα, μην και τυχόν τα κάνετε ζωής νοοτροπία.
Κρατήστε τα βιβλία αυτά στα χέρια να σας βλέπουν,
αλλά το περιεχόμενο μην σας προβληματίζει, δεν είν’ να βασανίζεται 

με νοήματα το νου σας.
Για τις Γραφές όλες αυτές να ‘στε απλοί αναγνώστες που είναι διαφορετικό 

απ’ το να είστε γνώστες!

Έτσι να σας αποκαλεί και έτσι να σας ξέρει: ως παπαγάλους των γραφών
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα».

ιγ’. Με τέτοια λόγια ανόρθωσε τους άνομους ο πλάνος,
μόνο που το θεμέλιο τους το έφτιαξε στην άμμο.
Κι έπειτ’ αμέσως έτρεξε τον Θάνατο για να ‘βρει και δύο λόγια να του πει,

 να τον παρακινήσει.
Κι όταν το Χάρο απάντησε, αυτά είναι που του είπε: «Σήκω, λοιπόν, τι κάθεσαι!
Τα νέα που σου φέρνω πολύ θα τα ευχαριστηθείς, χαρές πολλές σου δίνουν.
Ο Ιησούς έχει παραδοθεί, ο όχλος τον αρνήθηκε, όλα κανονισμένα.
Δέθηκε σαν κατάδικος, δόθηκε στον Πιλάτο
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα».

ιδ’. Πω! Πω! Τι ενθουσιασμό, τι έξαψη που έχεις καθώς τα νέα δαίμονα 

τούτα μ’ ανακοινώνεις.
Από την άλλη ο ίδιος μου… Και μόνο που σε είδα από μακριά να έρχεσαι,

 πλημμύρισ’ από θλίψη.
Τρέμω για αυτά π’ ακολουθούν, φόβος με διακατέχει.
Την ώρα της ανάκρισης σιώπησε, δεν μιλούσε.
Φοβάμαι πως όταν ταφεί, Αυτός θα με φιμώσει.
Κι αν ήσυχος στεκότανε και λέξη απ’ το στόμα του δεν πήρε ο Πιλάτος,
το νιώθω στην ψυχή μ’ βαθιά: όλα τα καταχθόνια θέλει ν’ αναταράξει
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα».

ιε’. Τα λόγια αυτά του θανατά σαν άκουσε ο δαίμων, βάζει τα γέλια δυνατά.
Κι όπως ένας παλληκαράς, έναν δειλό κοιτάζει γιομάτος περιφρόνηση, 

έτσι κι αυτός τον κοίταζε

 και του ‘πε τέτοια λόγια:
«Και να μας πεις δεν το ΄ξερα; Ελεεινό, τρισάθλιο και απονευρωμένο
σε είδα ήδη που ήσουνα σαν έχασες τον Λάζαρο μέσα από τα χέρια,
μα κι όταν κι άλλους έβγαλε απ’ το βασίλειό σου.
Και τ’ όνομα του σκιάζεσαι, Ιησούς ακούς και τρέμεις.
Κι ως δούλο αυτός σε θεωρεί, ως δούλο τιποτένιο,
Αυτός που βρίσκεται παντού και συγκροτεί τα πάντα».

—
1. Αρχιμανδρίτης Ανανίας Κουστένης. (2021). Ρωμανού Μελωδού Ύμνοι.

 Σελ. 366. Αθήνα: Κυπρής,
2. P. Maas & C. A. Trypanis. (1963). Sancti Romani Melodi Cantica. Cantica genuine.

 Σελ. 157.

 London: Oxford University Press.
3. Ι.Γ. Κουρεμπελές. (2013). Δώσ’ μου λόγο, Λόγε. Σελ. 83. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης.