”Η Γέννησίς σου Θεοτόκε, χαράν, εμήνυσε πάση τη Οικουμένη”
«Χαίρε, αυγή μυστικής ημέρας» (Ακάθ. υμν. Ι 1β΄)
π. Αυγουστίνου Καντιώτου Μητροπ. Φλωρίνης
Αυγή! Ποιος, αγαπητοί μου, δεν σηκώθηκε κάποιο ανοιξιάτικο πρωινό για ν᾽ απολαύση το μαγικό θέαμα της αυγής; Τα άστρα εξαφανίζονται, η νύχτα υποχωρεί.
Ο ήλιος ο βασιλιάς της ημέρας ετοιμάζεται να παρουσιασθή, ο ορίζοντας ροδίζει. Τα πουλιά ξυπνούν, τραγούδια ακούγονται στα δάση, τ᾽ αηδόνια ψάλλουν σαν οι καλύτεροι ψάλτες το πρωινό τους τραγούδι. «Πάσα πνοή αινεσάτω τον Κύριον»! (Ψαλμ. 150,6). Τα άνθη ευωδιάζουν, η ατμόσφαιρα αρωματίζεται. Η φύσι πανηγυρίζει• υποδέχεται την αυγή, την «ροδοδάκτυλον ηώ».
Αυγή, χάραμα, χαρά Θεού! Λαμπρό θέαμα για ποιητάς και ζωγράφους. Ωραία λοιπόν είνε η αυγή; Αλλ᾿ ακόμη ωραιότερη, απείρως ωραιότερη είνε μία άλλη «αυγή»• είνε η υπεραγία Θεοτόκος! Έτσι την ονομάζει ο Ακάθιστος ύμνος (Ι 1β΄, ο οποίος ας σημειωθή ότι ωνομάστηκε Ακάθιστος, διότι οι ορθόδοξοι τον είπαν κάποτε και πρέπει πάντοτε να παρακολουθούν την κατανυκτική αυτή ακολουθία της Εκκλησίας όρθιοι). «Αυγή» η Θεοτόκος! Γιατί αυγή; Για να μάθετε το γιατί, ρωτήστε την Ιστορία. Τι ήταν ο κόσμος, πως ζούσε η ανθρωπότης προ Χριστού; Σκοτάδι εκάλυπτε τη γη, σκοτάδι βαθύ, εκτεταμένο. Σκοτάδι τριπλό• θρησκευτικό, ηθικό, κοινωνικό. Άγνοια του αληθινού Θεού, λατρεία των παθών, θεοποίησις της κτίσεως, κοινωνική διαφθορά απερίγραπτη. Νύχτα βαθειά, ασέληνη! Ο κόσμος αγωνιούσε. Προσδοκούσε να δη φως, φως δυνατό, άστρο φωτεινό, έναν ήλιο που θα διέλυε τα σκοτάδια της ανθρωπότητος. Και το φως αυτό, κατά τις προφητείες όλων των εθνών, το περίμεναν να προέλθη από την Ανατολή.
Ο προφήτης Ησαίας, ο πέμπτος αυτός ευαγγελιστής της πίστεώς μας, 800 χρόνια προ της εμφανίσεως του φωτός είπε την περίφημη προφητεία του• «Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει, και τέξεται υιόν, και καλέσεις (καλέσουσι) το όνομα αυτού Εμμανουήλ, ο εστί μεθερμηνευόμενον μεθ᾿ ημών ο Θεός» (Ησ. 7,14• 8,8 = Ματθ. 1,23). Όλοι περίμεναν την Παρθένο, την κόρη την αγνή, εκείνην που θα άξιζε να κυοφορήση τον Υιό του Θεού. Ο Υιός της, σύμφωνα με την πρώτη προφητεία που δόθηκε στο ανθρώπινον γένος, θα συνέτριβε την κεφαλή του δράκοντος (βλ. Γεν. 3,15). Τι υψίστη τιμή για την Παρθένο!
Μέχρι την ημέρα της γεννήσεως της Παρθένου, χιλιάδες – εκατομμύρια κόρες είχον εμφανισθή στον πλανήτη. Από αυτές άλλες μεν φημίζονταν για τα κάλλη τους, άλλες για τη σοφία τους, άλλες για την ευγενή καταγωγή τους• αλλά καμμία από αυτές δεν είχε τα υπέροχα εκείνα ψυχικά προσόντα που επί αιώνες αναζητούσε η αγία Τριάς για να την αναδείξη μητέρα, μοναδική μητέρα του κόσμου, η οποία θα γεννούσε το νέο Αδάμ, τον «Υιόν (του) ανθρώπου» (Δαν. 7,13• 10,16. Ματθ. 8,20• 9,6• 11,19. Λουκ. 9,58 κ.α.) αλλά και «Υιόν του Θεού» (Ματθ. 16,16• 27,54. Λουκ. 1,35. Ιω. 1,50 κ.α.), τον Θεάνθρωπο Ιησούν. Τι μυστήριο! Ζαλίζεται ο νούς. Επί τέλους η αναμενομένη Παρθένος γεννήθηκε. Το όνομά της γλυκύτατο• Μαρία. Κόρη γεμάτη χάριτες, που η κοιλία της θ᾽ αναδεικνυόταν «πλατυτέρα ουρανών» (θ. Λειτ. Μ. Βασ.). Αυτή θα εβάσταζε «τον βαστάζοντα πάντα» (Ακάθ. υμν. Α 4β΄). Μόλις γεννιέται η μοναδική αυτή Κόρη, οι άγγελοι, που παρακολουθούσαν με μεγάλο ενδιαφέρον και στοργή την εξέλιξι των γεγονότων στη γη, αντιλαμβάνονται, ότι έφθασε η μεγάλη ημέρα της απολυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους. Χαίρονται, πανηγυρίζουν τα τάγματα των αγγέλων. Και μαζί με τους αγγέλους χαίρονται και οι άνθρωποι. Διότι η μυροθήκη, που θα δεχόταν το ανεκτίμητο Μύρο, το ακένωτο Μύρο, βρέθηκε. Ο κήπος, μέσα στον οποίο θα φυτευόταν το Δένδρο της ζωής, ο Ιησούς Χριστός, ετοιμάστηκε.
Και μετά από λίγο στη Βηθλεέμ οι ποιμένες και μετά τους ποιμένες οι μάγοι, οι υιοί των Χαλδαίων, είδαν «εν χερσί της Παρθένου τον πλάσαντα χειρί τους ανθρώπους• και Δεσπότην νοούντες αυτόν, ει και δούλου έλαβε μορφήν, έσπευσαν τοις δώροις θεραπεύσαι και βοήσαι τη Ευλογημένη• Χαίρε, αστέρος αδύτου μήτηρ• χαίρε, αυγή μυστικής ημέρας». Η Παρθένος, αυτή είνε η αυγή του Χριστιανισμού, το γλυκοχάραμα της Εκκλησίας. Και ποια είνε η «ημέρα»; Η «ημέρα», για την οποία μιλάει ο χαιρετισμός αυτός, δεν είνε μία από αυτές που δημιουργεί τακτικά η στροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο. Είνε μία άλλη ημέρα, αγία, πνευματική, πάμφωτη, την οποία δημιουργεί όχι πλέον η στροφή του πλανήτου αλλά η στροφή της ψυχής προς τον Χριστό, τον πνευματικό ήλιο της ανθρωπότητος. Η ημέρα αυτή άρχισε από τη στιγμή που τα σμήνη των αγγέλων έψαλαν το «Δόξα εν υψίστοις Θεώ…» (Λουκ. 2,14) και θα τελειώση τη στιγμή που η σάλπιγγα του αρχαγγέλου θα σαλπίση για ν᾿ αναστηθούν οι νεκροί. Όλο αυτό το μακρό διάστημα αιώνων και χιλιετιών, που μεσολαβεί μεταξύ της πρώτης και της δευτέρας Παρουσίας του Κυρίου, ονομάζεται εδώ στον χαιρετισμό «ημέρα»• ημέρα αφέσεως των αμαρτιών, ημέρα ειρηνοποιήσεως των ανθρώπων με το Θεό, ημέρα χάριτος, ημέρα σωτηρίας εν Χριστώ Ιησού. Μακάριοι όσοι ζήσουν κατά το διάστημα αυτό και εκμεταλλευθούν τις ευκαιρίες της «ημέρας» αυτής. Αυτοί θα είνε οι σεσωσμένοι. Μπροστά τους θα προπορεύεται φως, προβολέας που φωτίζει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Η πορεία τους επάνω εδώ στη γη του σκότους θα είνε φωτεινή. Αυτοί θα είνε ελεύθεροι ψυχικά, θα μπορούν να κινούνται ελεύθερα, θα εργάζωνται το καλό προς όλους, θα εκτελούν το θέλημα του ουρανίου Πατρός. Θα ονομάζωνται «υιοί ημέρας» (Α΄ Θεσ. 5,5). Αλλά η ημέρα αυτή, κατά τον ποιητή του Ακαθίστου, είνε «ημέρα μυστική».
Γιατί άραγε; Διότι λίγοι είνε εις θέσιν να εκτιμήσουν το ανέκφραστο αγαθό που λέγεται χριστιανική ζωή. Οι άλλοι οι πολλοί, που δεν γεύθηκαν τη γλυκύτητα της πνευματικής ζωής, δεν καταλαβαίνουν τίποτε από τον Χριστιανισμό. Για να κατανοήσουν, πρέπει προηγουμένως ν᾿ αγαπήσουν τον Χριστό. Τότε θα ανατείλη και γι᾿ αυτούς η «μυστική ημέρα». Ένα μικρό παράδειγμα. Όπως η αγάπη που ενώνει το ευλογημένο ανδρόγυνο και από δύο καρδιές δημιουργεί μία καρδιά είνε κάτι το μυστηριώδες, που δεν είνε εις θέσιν να το κατανοήση ένας τρίτος παρά μόνο οι δύο ευτυχισμένοι σύζυγοι, έτσι και η αγάπη που ενώνει το Χριστό και τον γνήσιο δούλο του δημιουργεί μία ένωσι αδιάρρηκτη, που ούτε φωτιά ούτε σίδερο ούτε τίποτε άλλο μπορεί να τη σπάση. Αυτή η θεία αγάπη είνε κάτι, είνε μεγάλο μυστικό, που δεν μπορεί να το αισθανθή ο ψυχρός και αδιάφορος απέναντι στον Κύριο. Αυτός δεν έκανε ακόμη την σωτήριο στροφή του προς τον Χριστό, και γι᾿ αυτό ο Ήλιος δεν ανέτειλε στην ψυχή του• δεν γνωρίζει το γλυκοχάραμα της Χάριτος, δεν είδε «αυγή» πνευματική, δεν γνώρισε την «μυστικήν ημέραν».
Ω! ο άνθρωπος που ζη μακριά απ᾽ το Χριστό είνε δυστυχισμένος, ο μόνος δυστυχισμένος. Κυριαρχείται από πνεύμα πονηρό, από τον Εωσφόρο, τον «Θεόν του αιώνος τούτου» (Β΄ Κορ. 4,4). Έχει βγάλει τα μάτια του• τον τύφλωσε ο σατανάς. Δεν βλέπει πλέον τίποτε, ζη στο σκοτάδι. Κι όπως ο άνθρωπος που περπατάει στο σκοτάδι σκοντάφτει διαρκώς, πέφτει σε παγίδες και βάραθρα, τσακίζεται, δε μπορεί να διακρίνη τους βράχους από τα δάση, τα δέντρα από τους ανθρώπους, δε βλέπει το δρόμο, έτσι κι αυτός που ζη μακριά απ᾽ το Χριστό έχει νύχτα. Και μόνο νύχτα; Ο σατανάς του έχει βάλει καπίστι και τον οδηγεί στα φρικτότερα εγκλήματα. Θα τα δη η «ημέρα», θα τα δούν οι «υιοί (του) φωτός» (Λουκ. 16,8. Ιω. 12,36. Α΄ Θεσ. 5,5), οι χριστιανοί, και θα κλάψουν. Γιατί όπως λέει ο απόστολος Παύλος, «ο Θεός του αιώνος τούτου ετύφλωσε τα νοήματα των απίστων εις το μη αυγάσαι αυτοίς τον φωτισμόν του ευαγγελίου της δόξης του Χριστού» (Β΄ Κορ. 4,4). Αυτοί είνε οι υιοί της «νυκτός» (Α΄ Θεσ. 5,5).
Αλλ᾿ όσοι πιστοί, όσοι μένετε αφωσιωμένοι στον Κύριο, μη απομακρυνθήτε από το σωτήριο φως. Είστε οι υιοί της ημέρας. Μη φοβηθήτε τα παιδιά της νύχτας. Εσείς έχετε τη χαρά. Εσείς ζήτε την «αυγήν», την «μυστικήν ημέραν», που είνε άγνωστη στους πολλούς. Εσείς έχετε καθημερινή εορτή και πανήγυρι, την ικανοποίησι της αγαθής συνειδήσεως. Και το σπουδαιότερο• μετά τη λήξι της «μυστικής ημέρας» περιμένετε την άλλη εκείνη «ημέραν Κυρίου την μεγάλην και επιφανή» (Ιωήλ 3,4 = Πραξ. 2,20), κατά την οποία «οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος» (Ματθ. 13,43). Γι᾿ αυτό οι Χριστιανοί αυτοί γεμάτοι χαρά μπορούν ν᾽ απευθύνωνται προς την υπεραγία Θεοτόκο λέγοντας τον χαιρετισμό «Χαίρε, αυγή μυστικής ημέρας».
(†) επίσκοπος Αυγουστίνος
Άρθρο, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Χριστιανική Σπίθα» του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου (φ. 68/28-3-1947).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου